
逐詞逐句對照有聲電子書
S41-9大武魯凱語 第九階 學習手冊
pakisupilri
分享
若
lu
打獵
alupu
[主]
ku
我們部落人
sakacekelenai ,
[主]
ku
他們的獵物
panalini
分享
pakyasupilri
[屬]
ki
親友
lahetesa . |
我們的族人去打獵,會把獵物分享給親友。 |
若
lu
來
kela
[主]
ku
很遠
swaadaili
[主]
ku
朋友
talrailragiini ,
放下
la pulebe
[主]
ku
最好的
mathaithahihinga
[主]
ku
食物
akanea ,
然後
si
用
ahakai
招待
pasudalru . |
遠方的朋友來拜訪,主人會把最好的食物拿出來。 |
舉行祭儀
lu tulrisisisi
[指示詞]
kai
部落
cekele ,
有
yakai
[主]
ku
搗小米
syalribilribu
[主]
ku
用來做小米糕
satwabadha ,
有
yakai
[主]
ku
釀酒
twabavabava
[主]
ku
小米酒
kabavaa ,
有
yakai
[主]
ku
宰殺
waculuculu
[主]
ku
豬
beeke . |
部落裡舉行祭典,有人打麻糬,有人釀小米酒,有人殺豬。 |
像
kaivai
這樣的
miyaiyaikai
[指示詞]
ka
傳統習慣
kakwakudha
流傳下來
paucungulu
[屬]
ki
我們的祖先
cucungulanenai . |
這樣的生活是我們的傳統習俗。 |
vaga ki tahudrawdrange
老人的話
這樣說
tahaiyaikai
[主]
ku
老人家
tahudrawdrange , “
鳴叫
lu avavagavaga
[指示詞]
kai
青蛙
takuhauhu
將下雨
aiudale ,
啼叫
lu kahahyau
[指示詞]
kai
老鷹
talwabalri
將出太陽
aivai . ” |
老人常說:「蛙鳴降雨,鷹啼天晴。」 |
[主]
ku
意思
pacuga
這
ikai
話
vaga
[指示詞]
kai ,
如此說
amyaikai , |
這句話的意思是, |
傍晚時
lu amyauaubu
如果
lu
聽
kilalra
[主]
ku
鳴叫
avavagavaga
[主]
ku
青蛙
takuhauhu ,
隔天
lu adhaana
一定會
aitaha
下雨
udale ; |
如果傍晚時聽見蛙鳴,那麼隔天一定會下雨; |
早上時
luamyalrealre
如果
alaiyasi
聽到
kilalramadu
[主]
ku
啼叫
mahahyahiyau
[主]
ku
老鷹
talwabalri ,
一定會
aitaha
放晴
vai . |
如果早晨時聽見老鷹啼,那麼天氣一定晴朗。 |
這是
kwani
累積
nisahubuwa
[主]
ku
經驗
tangilribata
[屬]
ki
祖先
cucungulaneta . |
這是祖先生活經驗的累積。 |
雖然
eene
不
kadruwa
[指示詞]
ka
可以
amaka
可靠
sudralruwa ,
但是
ai
較多
sangukakalrale
準確
pacengecenge . |
雖然不一定可靠,但是通常很準。 |
bulalri
笛子
今天
kaiasaa
教
wabulru
我們
naiya
[主]
ku
我們老師
singsinai
做
dwahepe
[主]
ku
笛子
bulalri . |
今天老師教我們製作笛子。 |
什麼
manema
是
kwani
笛子
bulalri ? |
什麼是笛子? |
發明
paedhale
[屬]
ki
我們祖先
cucungulaneta
[指示詞]
ka
樂器
sangibulalrilalria ,
使用
nyahakaiya
[主]
ku
竹片
balebale . |
它是我們祖先發明的吹奏樂器,是用竹片作成的。 |
什麼時候
lu tumatuma
可以吹奏笛子
ngyabulalri madu ? |
什麼時候可以吹奏笛子? |
不會
kadruwa
[指示詞]
ka
挑
wasusu
[主]
ku
吹奏時候
angibulalria ,
尤其是
pahamuhu
在
lu
結束了
tulrepengenga
[主]
ku
工作
aunga
田裡
umawma . |
任何時候都可以,尤其是農閒的時候。 |
但
ai
若有
luikai
[主]
ku
過世
wapacai
[主]
ku
親朋好友
hetesanemadu ,
不能夠
kadruwamadu
[指示詞]
ka
吹奏笛子
ngyabulalrilalri
禁忌
twalrisya . |
但是如果家裡有親人過世,就不能吹奏,否則就觸犯禁忌。 |
cekelenai
我們的部落
[主]
ku
我們部落
cekelenai
有
yakai
[主]
ku
石板屋
talaalibi
[指示詞]
ka
房子
daane ,
有
yakai
[主]
ku
穀倉
kubau ,
有
yakai
[主]
ku
集會所
hahubuwa . |
我們的部落有石板屋,有穀倉,有集會所。 |
[指示詞]
kai
石板屋
talaalibi
涼爽
mangangehece
夏天
lu kaladrangedranga . |
石板屋在夏季的時候很涼爽。 |
[主]
ku
穀倉
kubau
收藏
tasekeseketa
[主]
ku
農作物
taleke ,
不被
anikai
[屬]
ki
吃
kane
[屬]
ki
老鼠
tulriki
說
amiya . |
穀倉用來放農作物,防止老鼠偷吃。 |
[虛]
ku
集會所
hahubwa
在…地方
taikaikaiya
商討;開會
madrekadrekase ,
和
si
跳舞場
tadralradralradha . |
集會所是開會及跳傳統舞的場所。 |
這
kaivai
是
amani
[主]
ku
傳統建築
tinudana
[屬]
ki
我們祖先
cucungulanenai
[指示詞]
ka
魯凱族
Ngudradrekai . |
這是我們魯凱族的傳統建築。 |
syasasana ka satwatuma
現代設施
[主]
ku
靠近
adethe
[屬]
ki
我們部落
cekeleta
[指示詞]
ka
城市
drata
[指示詞]
ka
城市
cekele
是
amani
[指示詞]
kai
屏東
Akau . |
距離部落不遠的城市是屏東。 |
有
yakai
[主]
ku
商店
syubai ,
有
yakai
[主]
ku
郵局
yabingi ,
有
yakai
[主]
ku
醫院
byuingi , |
那裡有商店、郵局和醫院, |
可以去
amwamadu
[屬]
ki
商店
syubai
買
lwangai
[主]
ku
東西
lamanema , |
我們可以到商店買東西, |
可以去
amwamadu
郵局
yubingi
存
cuking ,
拿
malra
[主]
ku
錢
paisu ,
使…送
pasatedre
[主]
ku
信
tigami . |
也可以到郵局存錢和寄信。 |
若
lu
生病
kacaema
可以去
amwamadu
醫院
byuingi
治病
kibuu . |
如果生病了可以到醫院看病。 |
[指示詞]
kai
現代
syasasana
[指示詞]
ka
設施
satwatuma
越來越
ahwa
簡易;方便
pakapadulru madu
做
lutwatumana . |
這些現代的設施,讓我們的生活更方便。 |
ya paihange ka kacalrisya
都市原住民
在台灣
kaiTaivange
若
lu
一百
taidai
[主]
ku
人
umase
二
tadrusa
[主]
ku
原住民
kacalrisiya . |
原住民的人口佔台灣人口的2%。 |
約
aiikai
[主]
ku
一半
apahahamau
[主]
ku
在
yakai
[屬]
ki
他們的部落
kacekelanelini . |
大約有一半的原住民住在他們的部落。 |
[主]
ku
一半
apahahamau
[主]
ku
原住民
kacalrisya
居住在
yakai
平地
paihange . |
另一半的原住民已經住在都市。 |
在
kai
平地
paihange
很多
makalra
[主]
ku
工作
atwatumana ,
所以
lakuni
[主]
ku
渴望
muhikai
[屬]
ki
年輕人
yacengecenge . |
都市的工作機會比部落多,吸引很多年輕人。 |
故
la
安定
sutelrainga
在
ikai
平地
paihange
生活
cekecekecekele ,
工作
twatuma ,
結婚
kahudrange ,
生子
tulalake . |
他們在都市定居,工作,結婚,生子。 |
所以
lakuni
現在
kaiasasaa
很多了
takalranga
[指示詞]
kai
小孩
lavavalake
[指示詞]
kai
被生
kyatulalake
在
ikai
平地
drata ,
長大
la kadrau
在
ikai
平地
paihange . |
所以,現在有許多小原住民在都市出生和長大。 |
kalabecenga
豐年節
在
lu
每一年
acaicaili
[屬]
ki
第八
sakavalru
[屬]
ki
月
dramahe
第十
sakamangeale
和
si
五
lrima
[指示詞]
ka
日
vai ,
豐年節
kalabecenga
[屬]
ki
我們部落
cekelenay . |
每年的八月十五日,我們的部落舉行豐年節。 |
在
kai
日子
vai
這個
kai
重要的
tinukucingalra
[屬]
ki
我們部落
cekelenai ,
且是
laka
團聚
taielrelrelrea
[屬]
ki
每個家族
wacekecekele . |
這是部落最重要的日子,也是每個家族團聚的時刻。 |
然後
la
在
ikai
[屬]
ki
集會所
hahubwa
全部
makanaelre ,
跳舞
drwalradralrai
高興(慶祝)
kihahahagai
[主]
ku
豐收
takitaleka . |
大家在廣場上唱歌和跳舞來慶祝豐收。 |
年
kaicaili
今
kaiasaa ,
[主]
ku
弟弟
agi
[屬]
ki
爸爸
ama ,
全部
makanaelre
[指示詞]
ka
家人
wacekecekele
從
twalai
台北
Taihuku
乘坐
ngukai
[屬]
ki
飛機
hikuki
回鄉
kela . |
今年,叔叔全家人從台北搭飛機回來。 |
[主]
ku
我的表兄,堂兄
kadralrali
如此說
la iya ikai , “
我們在
lu ikainai
台北
Taihuku
[主]
ku
我們最懷念
kabahehengehenganai ,
是
amani
[屬]
ki
豐年節
kalabecenga
[屬]
ki
我們部落
cekeleta . ” |
堂哥說:「我們在台北最懷念的,就是家鄉的豐年節。」 |
twalrisi ki cucungula
祭祖
在
kai
我們部落
cekelenai
有
yakai
[主]
ku
一處
taluvale
[主]
ku
祭祀用
tatulrisilrisia
[指示詞]
ka
房子
daane . |
我們的部落有一間祖靈屋。 |
我們祭拜
lu tulrisinai
[屬]
ki
我們祖先
cucungula ,
我們放置
pyakainai
門口
saulatadra
[屬]
ki
祭祀用
tatulrisilrisia
[指示詞]
ka
房子
daane
排
patilibi
放
swahahe
[主]
ku
芋頭
tai ,
獸肉
bulabulai ,
檳榔
sabiki
和
si
小米酒
kabava . |
祭祖時,我們在祖靈屋門口擺上芋頭、山豬肉、檳榔和小米酒。 |
[主]
ku
祭司
bahakalai
然後
la
誠心
pasingikidremedreme
祈求
kitutubi
呼叫
dwaulu
[屬]
ki
靈
abake
[屬]
ki
我們祖先
cucungulanenai . |
祭師虔誠地朗誦祭詞,招請祖靈。 |
[指示詞]
kai
我們族人
sakacekelenai
然後—聚集
laiyelrelre
唱歌
senasenai
跳舞
drwalradralrai
祈求
kitubitubi
[屬]
ki
祖先
cucungula
[主]
ku
被幫助
akipalribula
被庇佑
kipalakebe
[主]
ku
他們的生命
niakelini . |
族人一起吟唱祭歌,祈求祖靈保佑。 |
mahudrahudrange
結婚
我們
kunai
[指示詞]
ka
魯凱族
Ngudradrekai “
結婚
mahudrange ”
我們談到
luiyanai
結合
maelre
[主]
ku
男人
sauwalai
和
si
女人
ababai . |
我們魯凱族人講「mahudrange」,就是指男人和女人合一。 |
若有
luikai
[主]
ku
結婚
mahudrahudrange
[屬]
ki
部落
cekele
很重要
tinukucingalra
[屬]
ki
家族
wacekecekele
和
si
親友
lahetetesa . |
部落裡有人結婚,是整個家族及親友的大事。 |
[主]
ku
男方
talisauwaladha
預備
la padulrunga
[主]
ku
獸肉
bulabulai
和
si
小米酒
kabava
食品
tuhahukudra
招待
pasudalru
[屬]
ki
親友
lahetetesa . |
男方家裡會準備山豬肉和小米酒宴請親友們。 |
[主]
ku
結婚者
mahudrahudrange
[主]
ku
男人
sauwalai
和
si
女人
ababai ,
不只
kadruwa
[指示詞]
ka
互敬酒
mapapaungulu
[主]
ku
酒
bava
而已
sikathaa ,
[主]
ku
男方
talisauwaladha
贈送
wabaai
[主]
ku
聘禮
sabadha . |
新郎和新娘除了要喝同心酒之外,男方還要贈送聘禮。 |
[主]
ku
長老
mahudrange
[屬]
ki
部落
cekele
教導
la bulru
他們
liniya ,
[主]
ku
所有族人
sakacekele
就祝福
la subulrubulru
他們
liniya . |
長老會給他們訓話,族人會給他們祝福。 |
wasicigiyu
畢業
今天
kai vai kaiasaa
我們的畢業日
tasicegivanenai . |
今天是我們畢業的日子。 |
學校
kai swagaku
請
la dawlu
[屬]
ki
耆老
mahudrange
[屬]
ki
部落
cekele
並
si
祝福
pulrekeme
我們
naiya
[主]
ku
成熟;懂事
apucacuganenai . |
學校請長老來祝福我們能夠成長懂事。 |
[主]
ku
耆老
mahudrange
[屬]
ki
部落
cekele
使…比賽
la pakalrwalrumale
我們
naiya
射箭
lrwaili , |
長老讓我們比賽射箭, |
只要
ku maka
射中
pakai
[屬]
ki
額飾
kehebe
[指示詞]
ka
學生
situ
才能
aimaka
戴插飾
sicivahe . |
通過的學生才能戴上頭飾。 |
[主]
ku
耆老
mahudrang
[屬]
ki
部落
cekele
祝福
la subulrubulru
我們
naiya .
並
si
順便
taku
鼓勵
pasapukuwa
我們
naiya
認真
kyasamula madu
工作
lu twatumana
這樣說
laiya . |
長老為我們祈福,並且勉勵我們做事要認真。 |
當
sa
唱
senai
[指示詞]
idra
驪歌
samakipusausaua ,
一個一個
la tahungangeanai
到外面
mulatadre
[屬]
ki
學校
gaku ,
往
papiya
[屬]
ki
新
bauwa
[指示詞]
ka
道路
kaelrea
人生
kaumasa . |
驪歌響起,我們一個接著一個走出學校,邁向新的人生。 |